Z początkiem lat 90. upowszechniła się idea zrównoważonego rozwoju, w tym idea zrównoważonego rozwoju rolnictwa oraz obszarów wiejskich. Zgodnie z nią działalność człowieka, w tym rolnicza, powinna uwzględniać zarówno czynniki ekonomiczne, społeczne, jak i środowiskowe. O jej powstaniu z jednej strony zadecydowało znaczenie stanu środowiska przyrodniczego, a także klimatu w możliwości prowadzenia produkcji rolniczej, z drugiej zaś presja środowiskowo-klimatyczna powstała ze strony sektora rolnego.

Od kilkudziesięciu lat polityka rolna ewoluuje. Ewolucja ta zmierza ku popularyzacji działań, a wcześniej budowaniu świadomości rolników, obejmującej ochronę zasobów środowiska i niwelowanie niekorzystnych zamian środowiskowych i klimatycznych. Popularyzacja takich praktyk gospodarczych skutkuje zarówno upowszechnieniem wiedzy rolniczej wykraczającej poza kwestie stricte rynkowe (ekonomiczne), jak i wdrożeniem praktyk rolniczych generujących korzyści zewnętrzne zarówno dla samego producenta rolnego, jak i jego otoczenia.

Niniejsza monografia koncentruje się na uwarunkowaniach środowiskowo-klimatycznych rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich, z uwzględnieniem perspektywy 2030 roku. Monografia wskazuje na zasadności wdrażania i wspierania zrównoważonego rolnictwa oraz rozwoju obszarów wiejskich, uwarunkowania rozwoju rolnictwa wynikające ze strategii Europejskiego Zielonego Ładu, problem nieskuteczności polityki klimatycznej, a także znaczenie działań podejmowanych w sektorze rolnym na rzecz środowiska i klimatu. Szczególną uwagę zwrócono na zagadnienie zużycia wody i nawozów w rolnictwie oraz problem pomiaru emisji gazów cieplarnianych na poziomie gospodarstwa rolnego.

Monografia ta jest trzecim opracowaniem poświęconym szeroko rozumianym uwarunkowaniom rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich. W grudniu 2021 roku ukazało się opracowanie poświęcone ekonomicznym uwarunkowaniom rozwoju sektora rolno-żywnościowego i obszarów wiejskich w Polsce w latach 2004–2030. Kolejna monografia opisująca społeczne aspekty rozwoju rolnictwa ukazała się w 2022 roku. Przedłożone trzy opracowania wieloautorskie – dotyczące uwarunkowań ekonomicznych, społecznych oraz środowisko-klimatycznych – stanowią przyczynek do kontynuacji interdyscyplinarnych badań nad kierunkiem rozwoju rolnictwa w Polsce oraz szerzej rozwojem obszarów wiejskich.

 Słowa kluczowe: uwarunkowania środowiskowo-klimatyczne, zrównoważony rozwój rolnictwa, Europejski Zielony Ład, Strategia od Pola do Stołu, polityka klimatyczna i środowiskowa

 Cytowanie: Wrzaszcz, W. i Wigier, M. (red.). (2024). Środowiskowo-klimatyczne uwarunkowania rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich w Polsce w latach 2004–2030. Studia i Monografie, 201. IERiGŻ PIB.