Bułgarsko-Polska Konferencja Naukowa w Sofii

2017-10-18

       W dniach 12-13 września 2017 roku w Sofii odbyła się kolejna Bułgarsko-Polska Konferencja Naukowa, której współorganizatorem był IERiGŻ-PIB oraz Instytut Ekonomiki Rolnictwa (Bułgarska Akademia Nauk Rolniczych) w Sofii (IAI), Uniwersytet Agronomiczny w Plovdiv (UA-Plovdiv), a także Ambasada RP (Instytut Polski). Konferencja nosiła tytuł Rolnictwo i obszary wiejskie Polski i Bułgarii we Wspólnej Polityce Rolnej 2014-2020 i po roku 2020. Została ona objęta patronatem honorowym przez: Ambasadora Nadzwyczajnego i Pełnomocnego Rzeczypospolitej Polskiej w Republice Bułgarii Krzysztofa Krajewskiego, Ministra Rolnictwa, Żywności i Leśnictwa Republiki Bułgarii Rumena Porodzanova oraz Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Rzeczypospolitej Polskiej Krzysztofa Jurgiela.
       Odbyta konferencja naukowa była kontynuacją cyklicznych spotkań naukowych organizowanych już od 11 lat, przez Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej-PIB w Warszawie oraz współpracujące placówki naukowe z Bułgarii (Instytut Ekonomiki Rolnictwa w Sofii oraz Uniwersytet Agronomiczny z Plovdiv). Celem konferencji była przede wszystkim ocena zmian jakie zachodzą na obszarach wiejskich i w rolnictwie w Polsce i Bułgarii w czasie członkostwa w UE, ? także analiza perspektyw rozwojowych po roku 2020.
       Tegoroczną Konferencję otworzył prof. dr Dymitre Nikolov - dyrektor IAI w Sofii. W części oficjalnej wzięli udział: prof. dr hab. Andrzej Kowalski - dyrektor IERiGŻ-PIB, prof. dr Hristina Yancheva - Rektor Uniwersytetu Agronomicznego w Plovdiv, prof. dr Vasil Nikolov – Przewodniczący Akademii Nauk Rolniczych Republiki Bułgarii, Verginia Kaneva vice Minister Rolnictwa i Żywności Bułgarii oraz dr Jarosław Godun – Dyrektor Instytutu Polskiego w Sofii oraz dr Grażyna Chorążykiewicz z Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Sofii.
       Na konferencję przygotowane zostały dwa referaty plenarne - ze strony polskiej referat plenarny pt. Jaka będzie Unia Europejska po roku 2020? wygłosił prof. dr hab. Andrzej Kowalski, który podkreślił, iż oba kraje powinny wspierać się i opracowywać wspólne stanowiska, ale także wyznaczać obszary, w których mogą konkurować. Ze strony bułgarskiej referat plenarny zaprezentował prof. dr Dimitre Nikolov. Podsumował w nim dziesięcioletni okres członkostwa Bułgarii w strukturach unijnych, scharakteryzował wpływ WPR na bułgarskie rolnictwo oraz nakreślił wyzwania po roku 2020.
   W pierwszej sesji plenarnej zaprezentowano również referat dotyczący roli działalności Agencji Nieruchomości Rolnych w procesie poprawy struktury obszarowej gospodarstw rolnych w Polsce (dr inż. Bożena Karwat-Woźniak). Przedstawiono zagadnienia związane z rolnictwem precyzyjnym - koncepcje i efektywne technologie (doc dr Dimo Atanasov - dziekan Wydziału Ekonomicznego AU-Plovdiv) oraz tendencje i zróżnicowanie zatrudnienia w polskim rolnictwie według regionów i typów gospodarstw rolnych (dr inż. Bożena Karwat-Woźniak) a także wpływ subsydiów na rynek ziemi rolniczej i dzierżawionej w Bułgarii. Ostatni referat w tej sesji przygotowany został przez prof. dr Krassimirę Kanevą i prof dr Plamenę Yovchevską z IAI z Sofii. Moderatorem tej sesji była prof. IERiGŻ-PIB Agnieszka Wrzochalska i prof. dr Rumen Popov.
       W kolejnej sesji plenarnej kontynuowano zagadnienia związane z wpływem WPR na obszary wiejskie w obu krajach. Tym zagadnieniom ze strony bułgarskiej poświęcony był referat wygłoszony przez doc. dr Bozhidar Ivanova. W następnym wystąpieniu podjęto tematykę spójności terytorialnej obszarów wiejskich w Polsce pod względem infrastruktury technicznej w latach 2005-2015 (prof. IERiGŻ-PIB dr hab. Marcin Gospodarowicz) oraz przedstawiono sytuację polskiego rolnictwa w realiach gospodarki opartej na wiedzy (dr Bożena Nosecka). W tej sesji omawiano także zagadnienia dotyczące mieszkańców obszarów wiejskich w świetle zintegrowanego podejścia terytorialnego (prof. IERiGŻ-PIB dr hab. Agnieszka Wrzochalska). Moderatorami tej sesji byli prof. dr hab. Andrzej Kowalski i prof dr Dimitre Nikolov.
   Trzecia sesja plenarna poświęcona była zagadnieniom dotyczącym rozwoju przedsiębiorczości na obszarach wiejskich w Polsce i Bułgarii. Zaprezentowano lokalne systemy żywnościowe w kontekście rozwoju przedsiębiorczości wiejskiej (dr inż. Paweł Chmieliński) oraz omówiono społeczno-ekonomiczną rolę kobiet przedsiębiorczyń na obszarach wiejskich w Bułgarii (as. Daniela Tsvyatkova). Wygłoszono także referat dotyczący opinii rolników indywidualnych na temat funkcjonowania dotowanych ubezpieczeń upraw w Polsce (dr inż. Joanna Pawłowska-Tyszko). Kolejne referaty w tej sesji dotyczyły: stanu i perspektywy zrównoważonego rozwoju gospodarstw indywidualnych w Bułgarii w obecnym okresie wdrażania i zmian w WPR UE (prof. dr Hrabrin Bachev), przykładów przepływów międzygałęziowych w wybranych państwach Europy Środkowo-Wschodniej po przystąpieniu do Unii Europejskiej (mgr Cezary Klimkowski) oraz wybranych procesów biznesowych w bułgarskim rolnictwie (doc. dr dr Ivan Boevsky). Moderatorami tej sesji byli prof. IERiGŻ-PIB dr hab. Marcin Gospodarowicz oraz doc. dr Dimo Atanasov.
   W drugim dniu konferencji poranna sesja plenarona rozpoczęła się referatem dotyczącym zmian we WPR jako odpowiedzi na wyzwania klimatyczne (na przykładzie Bułgarii). Referat wygłosiła doc. dr Svetlana Aleksandrova. Zaprezentowany został także wpływ pierwszego filaru WPR na bułgarskie rolnictwo (doc. dr Dilyana Mitova). Kolejne referaty dotyczyły przemysłu spożywczego. Omówiono międzynarodową konkurencyjność przemysłu spożywczego w okresie członkostwa Polski w Unii Europejskiej (dr Iwona Szczepaniak) oraz pozycję polskiego przemysłu spożywczego na tle krajów Unii Europejskiej (dr Robert Mroczek). Moderatorem tej sesji była dr B. Karwat-Woźniak i dr Emilia Sokolova.
   Kolejna sesja plenarna (posterowa) dotyczyła zagadnień korpooracyjnego i spółdzielczego zarządzania w rolnictwie (as. Angel Sarov, doc. dr Ivan Boevsky), zastosowania podejść marketingowych przez producentów rolnych w Bułgarii (as. Daniela Tsvyatkova, doc dr Ivan Boevsky) oraz problematyki związanej z dywersyfikacją działalności gospodarczej jako strategii rozwiązywania problemów na obszarach wiejskich (doktorantka Silviya Atanasova). Skupiono się także na zagadnieniach promowania aktywności innowacyjnej na obszarach wiejskich poprzez zastosowanie podejścia integracji terytorialnej (doktorant Encho Ivanov). Na podstawie przygotowanych na konferencję, kolejnych posterów, podzielono się doświadczeniami polskiego rolnictwa po przystąpieniu do UE, w tym zagadnieniami dotyczącymi kwestii długoterminowego rozwoju (dr Marek Wigier), przedstawiono próbę uzasadnienia kontynuacji instytucjonalnego wsparcia dla transferu innowacji do sektora rolno-spożywczego (dr inż. Adam Wasilewski) oraz wsparcie rolniczych zasobów pracy na przykładzie programów rozwoju obszarów wiejskich w Polsce (dr Michał Dudek).
       Pracownicy z IAI w Sofii przygotowali także prace dotyczące poszczególnych sektorów rolniczych w Bułgarii. W tym bloku tematycznym zaprezentowano: konkurencyjność bułgarskiego sektora warzywniczego (Venelin Venev), krajowe priorytety i przyszłość sektora mięsnego w Bułgarii (gl.?s. dr Emilia Sokolowa) oraz wahania cen mleka surowego w Bułgarii i nadzwyczajne środki wspierające farmy (Vasil Stoychev). Przedstawiono także problemy i perspektywy rolnictwa ekologicznego w Bułgarii (doktorant Anton Mitov). W tej sesji posterowej - młodzi naukowcy, ekonomiści rolni z Instytutu Ekonomiki Rolnej w Sofii przedstawili wyniki swoich badań naukowych, prowadzonych głównie na potrzeby przygotowywanych przez nich rozpraw doktorskich. Moderatorem tej sesji byli dr Paweł Chmieliński i as. Daniela Tsvyatkova.
       Drugi dzień Konferencji obejmował również indywidualne spotkania uczestników konferencji z pracownikami Instytutu Ekonomiki Rolnictwa oraz Bułgarskiej Akademii Nauk Rolniczych. Omawiano głównie wyniki opracowywanych zadań, projektów o podobnej tematyce oraz możliwości współtworzenia i realizacji wspólnych zadań badawczych.
       Łącznie w dwóch dniach konferencji pt. „Rolnictwo i obszary wiejskie Polski i Bułgarii we Wspólnej Polityce Rolnej 2014-2020 i po roku 2020”wzięło udział około 110 osób. Reprezentujących 11 ośrodków naukowych: Instytut Ekonomiki Rolnictwa z Sofii, Bułgarską Akademię Nauk Rolniczych, Uniwersytet Agronomiczny – Plovdiv, Instytut Uprawy Winnej Latorośli i Winiarstwa z Pleven (Institute of viticulture and enology Pleven), Higher School of Security and Economy (Plovdiv), University of Ruse, University of Agribusiness and Rural Development (Plovdiv), University of National and World Economy (Sofia), Uniwersytet Sofijski im. Klimenta Ohridskiego, IERiGŻ-PIB (Warszawa), Instytut Socjologii BAN (Sofia).
       W konferencji wzięli udział także przedstawiciele Ministerstwa Rolnictwa i Żywności Republiki Bułgarii, przedstawiciele firm ( m.in. Syngenta, ProDronSys) oraz organizacji rolniczych. Na konferencji obecni byli również dziennikarze z czasopism branżowych: Zemedelska Technika, Choveshki resursi, 24 chasa, XU&T.
       Określone przez organizatorów tematy wystąpień i prezentacji, które pracownicy IERiGŻ-PIB zaprezentowali w Sofii, korespondowały z problematyką badawczą realizowaną w ramach Programu Wieloletniego 2015-2019.
   Przedstawione na konferencji wyniki badań i analiza prac naukowych, w ramach prezentowanej tematyki, dają podstawy, aby twierdzić, że rysuje się potrzeba pełnego zidentyfikowania zróżnicowania wpływu instrumentów WPR w aspekcie lokalnym, krajowym, międzynarodowym. Ważna jest także właściwa ocena ich względnej skuteczności, komplementarności w świetle perspektyw rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich, a także określenie wpływu polityki na środowisko naturalne i proekologiczny rozwój wsi i rolnictwa. Podkreślano, iż w całej Europie, duże możliwości i jednocześnie wyzwania stoją przed nauką rolniczą w celu wspierania skutecznej polityki publicznej, jak i indywidualnej, biznesu i zbiorowych działań na rzecz zrównoważonego rozwoju i konkurencyjności rolnictwa i obszarów wiejskich. Konferencja przyczyniła się do upowszechniania wyników badań naukowych prowadzonych w placówkach naukowych oraz wymiany doświadczeń ze strony Polski i Bułgarii w odniesieniu do procesu przystosowywania się sektora rolnego oraz obszarów wiejskich do warunków i wymagań płynących z akcesji obu krajów do UE.